بر فراز بام دنیا چه می گذرد؟
قیرغیزهای افغانستان در حصارهای طبیعی کوه بلند پامیر که به بام دنیا موسوم است بود وباش می کنند. آن ها در 4700 متری ارتفاع ازسطح بحر در دشت های پامیر می زیند. باید 4 روز راه را با اسب، غژگاو، شتر و یا خر سفر کنید تا به محل زندگی آن ها برسی. بدون یک راهنمای ماهر پیدا کردن قطن های(محلات زندگی قیرغیزها) غیر ممکن است. در هر قطن 5 یا 6 فامیل زندگی می کنند. فاصله هر قطن از دیگری از نیم ساعت شروع تا سه ساعت با اسب و غش گاو است. در دشت های پهناور مرتفع پامیر خانه های از پشم حیوانات ساخته شده است که از دور با چشم غیر مسلح غیر قابل دید است. در قطن ها، خیمههای مرکب از پشم، تکه، تکه های چوب و فلز هستند. هر خیمه هم خوابگاه است، هم آشپز خانه، هم انبار و هم مهمان خانه، در حقیقت همه مایحتاج آن ها در زیر یک خیمه جمع آوری شده است. همهی آن ها مشغول مالداری هستند. زراعت اصلا وجود ندارد، تجارت هم در حد فروش مواشی و فراورده های مالداری است، این فراوردها قبلا بیشتر به پاکستان، اندکی به تاجیکستان و چین قاچاق می شد. فاصله طبقاتی بین مردم بسیار زیاد است. برخی هزاران مواشی (گوسفند، غژگاو، شتر و اسپ) دارند و برخی دیگر می گویند که مخارج و مصارف شان را بای ها (سرمایه داران) می پردازند. پس از فقر، اعتیاد بزرگترین مشکل آنها است. از هرکس پرسیدیم گفتند معتاد است. فقط یک خانواده گفتند که معتاد نیستند. بقیه از کودک تا بزرگ معتاد به مواد مخدر هستند. مواد مخدر تنها دوای است که بیمارهای شان تا این اواخر با آن تداوی می شدند. آن ها می گویند تا دو سال پیش هیچ مرکز صحی نبود. این مشکل به حدی جدی شد که برخی گزارش گران…